Материалы по истории астрономии

На правах рекламы:

Dental staffing agency DC. Best staffing.

Ю.А. Белый Йоганн МЮЛЛЕР (РЕГИОМОНТАН) 1436-1476 / Ответственные редакторы: академик А.А. Михайлов, доктор физико-математических наук Б.А. Розенфельд, Москва, "Наука", 1985

Ю.А. Белый

Йоганн МЮЛЛЕР (РЕГИОМОНТАН)

1436-1476


Литература

Опубликованные сочинения Региомонтана

1474

1. [Calendarium]. Norimbergeae (Nürnberg): [Job. Regiomontanus]. (Астрономический календарь на 1475—1531 гг. Б. назв. Переизд. на лат. яз: Ausburg: Ε. Ratdolt, 1489, 1492, 1496, 1499; на нем. яз.: Nürnberg, 1474, 1476; Venetiae, 1478; Augsburg: Ε. Ratdolt, 1489, 1492, 1496. Факс, переизд.: Der deutsche Kalender des Joh. Regiomorttanus / Hrsg. E. Zinner. Leipzig: Harassowitz, 1937).

2. [Ephemerides ab anno 1475 ad annum 1506]. Norimbergae: Joh. Regiomontanus. (Эфемериды [астрон. таблицы] на 1475—1506 гг. Переизд., напр.: Augsburg: E. Ratdolt, 1481, 1484, 1488, 1498; Venetiae: P. Liechtenstein, 1498).

3. Disputationes Joh. Regiomonte contra Cremonensis in planetarum theoricas deliramenta. Norimbergae: Joh. Regiomontanus, 1474—1475. (Переизд.: Venetiae: E. Ratdolt, 1482; Augsburg, 1482, 1485, 1490; Basel, 1565, 1568, 1573).

1490

4. Tabulae directionum profectionumque. Augsburg: E. Ratdolt. (Таблицы направлений... Переизд.: 1504, 1514, 1550, 1551, 1559, 1584, 1606. Φρ. пер.: Р., 1626).

5. Tabella sinus recti: per gradus et singula minuta divisa. At tabula directionum magistri Joh. de Regiomonte necessarias. Augsburg: E. Ratdolt. (Табл. синусов).

1496

6. Epitoma Ioannis de Monte Regio in Almagestu Prolemaei. Venetiae: Joh. Hamann. (Сокр. излож. «Альмагеста» Птолемея. Переизд.: Basel: Petri, 1543; Nürnberg: Montanus, 1550).

1514

7. Tabulae primi mobilis Joannis de Monte Regio. Tabulae eclipsum magistri Georgii Purbachii / Ed. G. Tannstetter. Wien: J. Winterburges. (Астрон. табл. Переизд.: Basel, 1553; Neuburg, 1557; Wittenberg, 1585).

8. Ioannes de Regiomonte epistola ad... Bessarionem de compositione et usu cujusdam meteoroscopii. — In: Werner Joh. In hoc opere continentur: Nova translatio primi libri geographice Prolemaei. Nürnberg. (Об устройстве и употреблении метеороскопа, прибора Региомонтана. Переизд: Introductio Geographica Petri Apiani. Ingolstadt, 1533; Dryander J. An-nulorum trium diversi generis instrumentum astronomicorum. Marpurgi, 1537).

1525

9. Commentariolus singulare contra traductionem Jacobi Angelo. Argenlorati (Strossburg). (Об ошибках, допущенных Я. Ангелом при переводе «Географии» Птолемея).

1531

10. Ioannes Regiomontanus Architypus solarium diversarum horarum. Astrolabium novum rectilinearum. Ephemerides. Cra-coviae. (Описание астрономических инструментов, использовавшихся Региомонтаном).

И. De cometae magnitudine longitudineque ас de loco ejus vero problemata XVI / Ed. J. Schoner. Nürnberg: Fr. Peypus. (Соч. о кометах. Переизд.: 1544).

1533

12. Doctissimi viri et mathematici disciplinarum eximii professoris Jo. de Monte Regio de triangulis omnimodis libri quinque. Norimbergae: Jo. Petrei. («О всяких треугольниках пять книг» — основное тригонометр. соч. Переизд.: Basel, 1546, 1561. Факс. изд. с англ. пер.: Madison etc., 1967. Факс. изд. в собр. соч. Ed. F. Schmeidler. Osnabrück, 1972).

13. Ioannis de Regiomonte... de quadrature circuli, dialogus et rationes diversae separatim aliquot libellis exquisitae: Ad ea de re Cardinalis Cusani tradita et inventa. Nürnberg. (Критика Региомонтаном работ по квадратуре круга Николая Ку-занского. Изд. как прилож. к [12]).

1534

14. Problemata XXIX Saphaea nobilis inslrumenti astronomici ab Ioanne de Monteregio omnium facile principe conscripta. Norimbergae: Fr. Peypus. (Описание астрон. прибора сафеи).

1537

15. Oratio introductoria in omnes scientiae Mathematicae Ioannis de Regiomonte... Continentur in hos libro... Norimbergae. (Лекция Региомонтана по истории математики. Имеется переизд.).

1541

16. Compositio tabularum sinuum / Ed. Jo. Schoneri. Norimbergae. (Сб. таблиц синусов, составленных Региомонтаном. Переизд.: 1559, 1584, 1606, 1616, 1629).

1544

17. Scripta clarissimi mathematici Joh. Regiomontani de Torqueto, Astrolabio armillari, Regula magna Ptolemaica, Baquloque Astronomico, et Observationibus Cometarum aucta necessaria, Ioannis Schoneri Carolostadii additionibus. Item Observationes Solis, ac Stellarum tarn fixarum, quam erraticarum. Norimbergae: Jo Montanum et U. Neuber. (Сб. работ Региомонтана на астрономическим инструментам и наблюдениям. Переизд.: Observationes... Lugd; Batavia, 1618).

1557

18. Fundamenla operationum, quae fiunt per tabulam generalem. — Neuburg: Andreas Schoner. (Обоснование расчета таблиц [7]). («Tabulae primi mobilis»).

1801

19. Murr С. G. von. Notitia trium codicum autographum Johannis Regiomontani. Norimbergae. (Выдержки из рукописей [29, 30, 31]).

1902

20. Cartze Μ. Der Briefwechsel Regiomontan's mit Giovanni Bian-chini, Jacob von Speier und Christian Roder. — In: Abh. Ges. Math. Leipzig, Wiss. Bd. 12, S. 185—336. (Научная переписка Региомонтана с современными ему учеными).

1936

21. О законе синусов для сферического треугольника: Отрывок из кн. «De triangulis omnimodis» / Пер. с англ. И. А. — Мат. просвещение, вып. 8, с. 3—7.

1972

22. Opera collectanea. Faksimiledrucke von neun Schriften Re-giomontans und einer von ihm gedruckten Schrift seines Lehrers Purbach. Zusammengestellt und mit einer Einleitung herausgegeben von F. Schmeidler. (Milliaria: Faksimiledrucke zur Documentation der Geistesentwicklung herausgegeben von H. Rosenfeld und O. Zeller, X. 2). Osnabrück: O. Zeller. (Собр. соч. Региомонтана в одном томе. Там же: «Theoricae novae planetarum Georgii Purbachii astronomici de sole» — «Новая теория планет» учителя Региомонтана Г. Пурбаха).

Неопубликованные рукописи Региомонтана и других авторов, упоминаемые в книге

23. Астрономический календарь на 1448 год, рукой юного Региомонтана. — Австр. нац. б-ка в Вене, Wien, 4988.

24. Wiener Recherbuch (Мат. зап. Региомонтана). — Австр. нац. б-ка в Вене, Wien, 5203.

25. Алгебраические рукописи Ж. де Мера и ал-Хорезми, принадлежавшие Региомонтану и частично выполненные его рукой. — Б-ка Колумбийского ун-та в Нью-Йорке, Codex Plimpton, 188.

26. Ранняя алгебраическая символика Фридриха Герхарда. — Баварская гос. б-ка в Мюнхене, Clm, 14908.

27. Переписка Региомонтана. — Нюрнбергская гор. б-ка, Cent., 5 арр. 56°.

28. Анонимная рукопись с ранней алгебраической символикой. — Дрезденская гор. б-ка, с. 80.

29. Оригинал книги «De triangulis omnimodis», написанный рукой Региомонтана. — Αрх. АН СССР, Ленингр. отд-ние, ф. IV, оп. 1, д. 936.

30. Commentariolum singulare contra traductionem Jacobi Ange-1L— Αрх. АН СССР, Ленингр. отд-ние, ф. IV, on. 1, д. 937. (Особая записка против перевода Якоба Ангела об ошибках, допущенных при переводе «Географии» Птолемея с греч. на лат. яз. Частично опубликована в изданной В. Пиркхеймером «Географии» Птолемея 1535 г.).

31. Defensio Theonis contra Trapezundium. — Αрх. АН СССР, Ленингр. отд-ние, ф. IV, оп. 1, д. 935.

Биографическая литература о Региомонтане

32. Белый Ю.А. Региомонтан и неговото место в историята на наука. — Физико-математическо списание (НРБ), 1977, № 1, с. 50—60.

33. Бобынин В.В. Региомонтан. — В кн.: Энцикл. словарь / Брокгауз и Ефрон, 1899, т. 26, с. 457—460.

34. Боголюбов А.Н. Региомонтан. — В кн.: Боголюбов А.Н. Математики. Механики: Биогр. справочник. К.: Наук, думка, 1983, с. 406.

35. Бородин А. И., Бугай А.С. Региомонтан. — В кн.: Бородин А. И., Бугай А.С. Биографический словарь деятелей в области математики. К.: Рад. шк., 1979, с. 422—423.

36. Колчинский И. Г., Корсунъ Α. Α., Родригес М.Г. Региомонтан. — В кн.: Колчинский И. Г., Корсунь Α. Α., Родригес М.Г. Астрономы: Биогр. справ. К.: Наук, думка, 1977, с. 211—212.

37. Региомонтан. — В кн.: Биографический словарь деятелей естествознания и.техники. М.: Изд-во БСЭ, 1959, т. 2, с. 167.

38. Региомонтан. — В кн.: Большая энциклопедия / Под ред. С.И. Южакова. Спб., 1903, т. 16, с. 220—221.

39. Региомонтан — В кн.: БСЭ. 2-е изд., 1951, т. 36, с. 219.

40. Региомонтан. — В кн.: БСЭ. 3-е изд., 1963, т. 21, с. 560.

41. Doppelmayr J. G. Historische Nachricht von den Nürnbergischen Mathematicis und Künstlern. Nürnberg, 1730, S. 1—23.

42. Gassendi P. Tychonis Brahei exquisitis Dani astronomorum Coryphaei vita; accessit Nicolai Copernici, Georgii Peurbachii et Ioannis Regiomontani astronomorum celebrium vita. P., 1654; Hagae, 1655.

43. Günther S. Johannes Müller, bekannter... Regiomontanus. — In: Allgemeine Deutsche Biographie. Leipzig, 1885, Bd. 22, S. 564—581.

44. Melanchton Ph. Selectarum declamationum, quas partim ipse recitauitin Schola Witebergensi, partim alij recitandas exhi-buit, hactenus nunquam editarum. Basileae, 1551, t. 3, p. 503— 519. Перепечатка текста речи Э. Рейнгольда.

45. Panzer J. F. H. Bruchstücke zu Joh. Regiomontan's Leben. Nürnberg, 1797.

46. Reinholdus E. Oratio de Ioanne Regiomontano Mathematico, in renunciatione gradus magisterij Philosophici. Witebergae, 1549.

47. Rosen E. Johannes Regiomontanus. — In: Dictionary of scientific biography, 1975, vol. 11, p. 348—352.

48. Röttel К. Regiomontan — zum 500. Todestag. — Prax. Math., 1976, Bd. 18, N 11, S. 283-290; N 12, S. 319—324.

49. Zinner E. Leben und Wirken des Johannes Müller von Königsberg, genannt Regiomontanus. München: Beck, 1938; 2. Aufl. Osnabrück, 1968.

Литература о трудах Региомонтана

49а. Циннер Э. Три рукописи Региомонтана из Архива АН СССР. — Ист. — астрон. исслед., 1962, вып. 8, с. 373—380.

50. Blaschke W., Schoppe G. Regiomontanus: Kommensurator. Mainz, 1956.

51. Braunmühl A. von. Nassir Eddin Tusi und Regiomontanus. — Nova acta Abh. Leop. — Carol. Dt. Akad. Naturfortsch., 1897, Bd. 71.

52. Burgel В. Н. Das Astrolabium des Regiomontanus. — Dt. Uhrmacherzeitung, 1904, Bd. 28, S. 85.

53. Clagett M. A note on the Commensurator Falsely attributed to Regiomontanus. — Isis, 1969, vol. 60, N 4, p. 384.

54. Curtze M. Der Briefwechsel Regiomontan's mit Giovanni Bian-chini, Jacob von Speyer und Christian Roder. — Abh. Ges. math. Wiss., Leipzig, 1902, Bd. 12, S. 185—336.

55. Curtze M. Die Quadratwurzelformel des Heron bei den Arabern und bei Regiomontan und damit Zusammenhängendes. — Ztschr. Math, und Phys., hist. — lit. Abt., 1897, Bd. 42, S. 145— 152.

56. Fiedler J. Peuerbach und Regiomontanus. Leobschütz, 1870.

57. Folkerts M. Regiomontans Euklidshandschriften. — Sudhoffs Arch., 1974, Bd. 58, S. 149—164.

58. Folkerts M. Regiomontanus als Mathematiker. — Centaurus, 1977, bd 21, N 1, s. 14-45.

59. Folkerts M. Die mathematische Studien Regiomontans in seiner wiener Zeit. — In: Regiomontanus-Studien. Wien, 1980, S. 174—209.

60. Hairetdinova N. G. On the oriental sources of the Regiomontanus trigonometrical treatise. — Arch, intern, hist, sei., 1970, vol. 23, N 90/91, p. 61—66.

61. Hofmann J. E. Über Regiomontans und Buteons Stellungsnah-me zu Kreisnäherungen des Nikolaus von Kues. — Mitt. und Forschungsbeitr. Cusanus-Ges., 1967, Bd. 6, S. 124—154.

62. Hughes B. Regiomontanus on triangles. Madison etc., 1967.

63. Huillier G. Regiomontanus et le Quadripartitum numerorum de Jean de Murs. — Rev. hist, sei., 1980, vol. 33, N 3, p. 193— 214.

64. Kaunzner W. Deutsche Mathematiker des 15. und 16. Jahrhunderts und ihre Symbolik. — Veröff. Forschunsinst. Dt. Mus. Ges. Naturwiss. und Techn. R. A, 1971, N 90.

65. Kaunzner W. Über die Entwicklung der algebraischen Symbolik vor Kepler im deutschen Sprachgebiet. — In: Kepler-Fest-schrift des naturwissenschaftlichen Vereins Regensburg. Regensburg, 1971, S. 175—185.

66. Kaunzner W. Über Regiomontanus als Mathematiker. — In: Regiomontanus-Studien. Wien, 1980, S. 125—145.

67. Magrini S. Joannes de Bianchinis ferrariensis e il suo carteg-gio scientifico col Regiomontano (1463—1464). — Atti e mem. deputazione ferrarese di storia patria, Ferrara, 1917, vol. 22, fasc. Ill, N 37, p. 67.

68. Meurers J. Regiomontanus und der Geistesgeschichtliche Gang astronomischer Forschung. — In: Regiomontanus-Studien. Wien, 1980, S. 373—387.

69. Murr С G. von. Notitia trium codicum autographorum Joannis Regiomonti in bibliotheca Christophori Theophili de Murr. Norimbergae, 1801.

70. Newton R. R. An analysis of the Solar observations of Regiomontanus and Walther. — Quart. J. Roy. Astron. Soc, 1982, vol. 23, N 1, p. 67—93.

71. Petz H. Urkundliche Nachrichten über den literarischen Nach-

lass Regioraontanus und В. Walthers, 1478—1522. — Mitt. Vereins Ges. Stadt Nürnberg, 1888, t. VII, S. 237—262.

72. Pohl E. Regiomontamis — der Begründer der astronomischen Tradition Nürnbergs. — In: Regiomontanus-Studien, S, 291— 299.

73. Regiomontanus-Studien / Hrsg. G. Hamann. — S. — Ber. österr. Akad. Wiss. Philos. — hist. Kl., 1980, Bd. 364, S. 448.

74. Schubert G. H. Peurbach und Regiomontan, die Wiederbegründer einer selbstständigen und unmittelbaren Erforschung der Natur in Europe. Erlangen, 1828.

75. Wattenberg D. Johannes Regiomontamis und die astronomischen Instrumente seiner Zeit. — In: Regiomontanus-Studien. Wien, 1980, S. 343—362.

76. Wattenberg D. Johannes Regiomontan und die Vorkopernika-nische Astronomie. — Archenhold-Stern warte. Vorträge und Schriften. Berlin; Treptow, 1973, N 53.

77. Winter E. Zur Bildungsgeschichte des Copernicus: Regiomontan. — In: Nicolaus Copernicus. В.: Akad. — Verl., 1973, S. 87—92.

78. Vogel K. Der Donauraum, die Wiege mathematischer Studien in Deutschland. — Neue Münchner Beitr. Ges. Med. und Na-turwiss. Naturwiss. R., 1973, Bd. 3.

79. Ziegler A. Regiomontanus — Johann Müller aus Königsberg in Franken — ein geistiger Vorläfer des Kolumbus. Dresden, 1874. (Факс, переизд.: Amsterdam, 1967).

80. Zinner E. Kolumbus und die Ephemeriden des Regiomontanus. — Petermanns Mitt., 1935, S. 367—376.

81. Zinner E. Neue Regiomontanus-Forschungen und ihre Ergebnisse. Wiesbaden, 1963.

82. Zinner E. Die wissenschaftliche Bestrebungen Regiomon-tans. — Beitr. Inkunabelkunde, 1937, Bd. 2.

Дополнительная литература

83. Башмакова И. Г., Славутин Е. И., Розенфелъд Б.А. Арабская версия «Арифметики» Диофанта. — Ист. — мат. исслед., 1978, вып. 23, с. 192—225.

84. Белый Ю.А. Математические методы и коперниканское учение в начале научной революции нового времени. — В кн.: Николай Коперник. М.: Наука, 1973, с. 70—83.

85. Белый Ю.А. Тихо Браге. М.: Наука, 1982. 229 с.

86. Веселовский И. Н., Белый Ю.А. Николай Коперник. М.: Наука, 1974. 454 с.

87. Каунцнер В. Об одной ранней латинской обработке «Алгебры» ал-Хорезми в рукописи Ms Lyell 52 Бодлеянской библиотеки (Оксфорд). — В кн.: Мухаммед ибн Муса ал-Хорезми: К 1200-летию со дня рождения. М.: Наука, 1983, с. 116— 134.

88. Паннекук А. История астрономии. М.: Наука, 1963. 592 с.

89. Пипуныров В.Н. История часов с древнейших времен до наших дней. М.: Наука, 1982. 496 с.

90. Розенфелъд Б.А. История неевклидовой геометрии. М.: Наука, 1976. 413 с.

91. Aschlach J. Geschichte der Wiener Universität im ersten Jahrhundert ihres Bestehens. Wien, 1865. Bd. 1, S. 537—557.

92. Braunmühl A. Vorlesungen über Geschichte der Trigonometrie. Leipzig, 1900. Bd. I.

93 Cantor 31. Vorlesungen über Geschichte der Mathematik. 2. Aufl. Leipzig, 1913. Bd. 2, S. 254—289 u. a.

94. Curtze M. Urkuride zur Geschichte der Trigonometrie im Christlicher Mittelalter. — Bibl. Math. Ser. 3, 1900, Bd. 1, S. 321—416.

95. Karpinski L. Ch. Bibliographical Check-List of all works on Trigonometry published up to 1700 A. D. — Scripta Math., v. 12, 1946, p. 267—283.

96. Clagett M. A note to the Commensurator falsely attributed to Regiomontanus. — Isis, 1969, vol. 60, p. 384.

97. Michel H. Traite de l'astrolabe. P.: Gauthier-Villard, 1947.

98. Ramus P. Scholarum mathematicarum libri 31. Basileae, 1569.

99. Repsold J. A. Zur Geschichte der astronomischen Messwerkzeuge von Purbach bis Reichenbach, 1450—1830. Leipzig, 1908. Bd. I.

100. Struik D. The second part of chapter 5 of the De Arte mensu-randi by Johannes de Muris / Ed. R. S. Cohen et al. Dordrecht, 1974.

101. Thorndike L. Pre-Copernican astronomical activity. — Proc. Amer. Philos. Soc, 1950, vol. 94, p. 321—326.

102. Thorndike L. Science and thouht in the fifteenth century. N. Y., 1929.

103. Tropfke J. Geschichte der Elementar-Mathematik. 2. Aufl. Leipzig, 1921—1924. Bd. 1-6.

104. Victor S. Johannes de Muris'autograph of the De arte mensu-randi. — Isis, 1970, vol. 61, p. 389—395.

105. Wagner H. Die Legende der Längenbestimmung Amerigo Vespucci's nach Mondabständen (23 August 1499). — Nachr. Ges. Wiss. Göttingen. Math. — phys. Kl., 1972, H. 2, S. 264-298.

106. Zeller M. С The development of trigonometry from Regiomontanus to Pitiscus. Ann Arbor, 1944, p. 86—94.

107. Zinner E. Deutsche und niederländische astronomische Instrumente des 11. — 18. Jahrhunderts. München, 1936.

108. Zinner E. Verzeichnis der astronomischen Handschriften der deutsche Kulturgebiete. München, 1925. 240 S.


«Кабинетъ» — История астрономии. Все права на тексты книг принадлежат их авторам!
При копировании материалов проекта обязательно ставить ссылку